“Politie kan de inzet van pedojagers maar beter gebruiken”

In plaats van het afkeuren van (de activiteiten van) ‘pedojagers’, kan de politie mogelijk beter met hen samenwerken. De pedojagers zijn immers ‘betrokken bij de veiligheid van de samenleving’ en hun acties zijn te zien als een nieuwe vorm van burgerparticipatie. Daarvoor pleiten hoogleraar publieke innovatie Albert Meijer en onderzoeker bestuurswetenschap Rianne Dekker van de Universiteit Utrecht. Volgens hen is het ‘categorisch afwijzen’ van pedojagers weinig effectief. ‘Er is meer nodig dan afwijzen van eigenrichting om dergelijk gedrag te stoppen’, stellen ze. Burgerparticipatie op het gebied van veiligheid moet volgens de twee strategisch worden georganiseerd. De politie staat volgens hen voor de uitdaging ‘deze vormen van burgerparticipatie te kanaliseren zodat het de rechtsstaat versterkt in plaats van ondermijnt’. Wat je ook van pedojagers vindt, ‘ze bezitten in ieder geval grote bereidheid om zich in te zetten voor de veiligheid van de samenleving’. Dat kan leiden tot ‘coproductie van veiligheid’, waarmee niet alleen de criminaliteit wordt aangepakt maar ook het vertrouwen van burgers in politie en rechtsstaat wordt versterkt. Nodig is wel een set spelregels of afspraken, zoals: pedojagers richten zich op een marginale groep en blijven weg van het darkweb; criminaliteitsbestrijding is niet gebaat bij een klopjacht of een online schandpaal; en bewijs moet rechtmatig verkregen zijn. Ook moeten de jagers beseffen dat pedoseksuele daden niet voorkomen kunnen worden met het stigmatiseren van pedofiele gevoelens. Meijer en Dekker verwijzen naar andere landen waar al ‘heldere afspraken’ bestaan tussen politie en burgers, vooral naar Engeland waar korpsen al samenwerken met groepen pedojagers. Coproductie van veiligheid is niet eenvoudig, aldus Meijer en Dekker, ‘door de giftige mix van machismo en wantrouwen die pedojagers drijft en die gevoed wordt door de coronaverveling en ophitsende berichten op sociale media’. Maar misschien juist daarom ‘is het nodig dat de politie manieren vindt om de acties van deze burgers zo te verbinden met hun werk dat er binnen de kaders van de rechtsstaat wordt samengewerkt aan een veilige samenleving’.

Lawine aan phishingmails uit naam Belastingdienst

Waar Nederlanders min of meer gewend zijn aan phishingmails van banken, ziet de Belastingdienst de afgelopen maanden een lawine aan nepmails die zogenaamd van die dienst afkomstig zijn. Het aantal fraudemeldingen bij de Belastingdienst steeg van 7700 in 2017, via 35 duizend in 2019 naar nu al 150 duizend in de eerste tien maanden van 2020. Vooral sinds de corona-maatregelen ingingen, is het aantal gestegen, zegt chief security officer Jan Polkerman. Het Security Operations Center (SOC) van de dienst is met tientallen experts dagelijks bezig om phishing-websites ‘zo vroeg mogelijk’ offline te halen. SOC-hoofd Karl Lovink ziet de phishing-berichten, via e-mail, sms of app, steeds geraffineerder worden. ‘Cybercriminelen zijn tegenwoordig goed opgeleid en investeren vaak flink geld in dergelijke phishing-operaties’; mailadressen van miljoenen Nederlanders zijn bovendien ‘voor een paar knaken’ te koop. De Belastingdienst benadrukt maar weer eens dat ze nooit sms’jes, whatsappberichten of e-mails verstuurt over inbeslagnames of deurwaarders, en ook nooit telefonisch vraagt om te betalen.

Werkstraf voor stalken en sturen van seksberichten

De politierechter in Utrecht heeft verdachte Jordy T. (34, uit Mijdrecht) veroordeeld tot 150 uur werkstraf, twee maanden voorwaardelijk en een contactverbod voor het stalken en bedreigen van twee vrouwen. De verdachte stuurde in een jaar tijd meer dan duizend ‘seksberichten’ naar de twee. De ene was een buurvrouw die hij ‘opeens’ seksueel getinte berichten begon te sturen, de andere werd bedreigd via instagram. Naar eigen zeggen voelde de verdachte zich uitgedaagd als de vrouwen hem niet direct blokkeerden, zeker als hij weer eens cocaïne had gebruikt.

Onlinehandel in cobra’s en harde knallers floreert

Het vuurwerkverbod heeft geleid tot een enorme stijging van de onlinehandel in cobra’s, nitraten, mortierbommen of lawinevuurpijlen. Vooral op instagram en op chatapp Telegram wordt volop illegaal vuurwerk, niet alleen uit België maar ook uit Polen en andere landen, aangeboden. Groepen als VuurwerkHandel en VuurwerkMarket hebben meer dan tienduizend leden en dagelijks worden meer dan duizend berichten gedeeld. Wie interesse heeft moet een dm – een privébericht – sturen ‘om te voorkomen dat de politie kan meekijken’. De internethandel lijkt professioneel, schrijft De Volkskrant. Wie veel koopt, krijgt volumekorting, er kan bezorgd worden en een enkeling biedt zelfs track & trace voor de pakketten. Het anti-overheidsgevoel zit er dik in: ‘hulde aan het verzet in Roosendaal’, schrijft iemand, waar een ander pleit voor ‘verandering van opgelegde dictatuur’. De politie zegt in een (standaard)reactie dat de onlinevuurwerkhandel nauwgezet in de gaten wordt gehouden. ‘Weet dat wij meekijken en interventies plegen’, zegt ‘coördinator jaarwisseling’ Ruud Verkuijlen. Hij ontraadt ‘mensen absoluut om op die onlinehandelsplaatsen vuurwerk te kopen’. Volgens hem zitten er achter de illegale vuurwerkverkoop ‘vaak criminele groeperingen’.
Kopers, verkopers én opslaglocaties worden ook gevonden met osint, open source intelligence. In het Brabants Dagblad vertelt rechercheur René Paaij hoe dat nu gaat, ‘boeven vangen via instagram‘. Soms via een youtube-filmpje waarin iemand cobra’s afsteekt, soms via gevonden bestellijsten, maar ook wel via de tatoeage van een vriendin van de verkoper.

Vier minderjarigen opgepakt voor neersteken internetdate

De politie heeft in Spijkenisse vier tieners (14, 15, 16 en 18) opgepakt voor betrokkenheid bij de mishandeling van een Belg. Dit slachtoffer (25, uit Diepenbeek) was naar Spijkenisse gereden voor een date met een vrouw. Hij werd opgewacht door de tieners, neergestoken en zwaargewond achtergelaten. Het slachtoffer ligt nog altijd in zorgwekkende toestand in het Erasmus MC. De politie denkt dat de jongens hem wilden beroofden, maar dat mislukte.

Belgie: Bommelder krijgt twee jaar cel voor vals alarm via Twitter

Een man (24, uit Antwerpen) is tot twee jaar celstraf en 2400 euro boete veroordeeld voor een valse bommelding via twitter. Verdachte Wildi E. twitterde, oktober 2019, dat er twee zakken met bommen verstopt waren op treinen uit Nederland. ‘Haal onze broeders terug uit Syrië, anders zijn de gevolgen voor u’, schreef hij in zijn tweet. In drie treinen werd echter niks gevonden. De tweet bleek verstuurd vanaf een account die dezelfde dag was aangemaakt en vanaf het IP-adres van de stiefvader van de verdachte; net als het bij de twitteraccount behorende mailadres. De verdachte, die al onder elektronisch toezicht stond, was toen snel gevonden, Hij was ‘de enige moslim van het gezin’ en in 2016 al eens veroordeeld voor een bommelding tegen het hoofdbureau van politie. Spoorwegmaatschappij NMBS zal in een aparte zaak haar schade-eis tegen de verdachte bepleiten.

Hoge celstraffen geëist voor runnen jongensbordeel

Het OM heeft celstraffen geëist van tien plus tbs en acht jaar plus tbs tegen twee verdachten die een jongensbordeel runden. De twee verdachten exploiteerden dat prostitutiebedrijf vanuit hun flats in Utrecht-Overvecht. Het politieonderzoek tegen de verdachten Romeo A. (65) en Nico L. (60) startte na een tips aan gemeente en politie. De gemeente vond op websites aanwijzingen dat in de flats illegale prostitutie plaatsvond. Mannen die de flat bezochten, vertelden dat ze er seksdates hadden. De flats bleken ingericht als sekswerkruimtes, zo bleek. Op laptops en telefoons werden daarna gegevens van honderden mannen en jongens gevonden die via Whatsapp, chatapp Bullchat en website Boys4U afspraken hadden gemaakt voor seks. De klanten waren tussen de 45 en 75 jaar, maar de jongens vaak minderjarig. ‘Een groot aantal’ van hen deed aangifte, het OM heeft verklaring van tien slachtoffers in het strafdossier opgenomen. De slachtoffers moesten eerst een proefdate doorstaan. Volgens het OM maakte Romeo, oud-Avro-dj, via Bullchat de afspraak en was de proefdate met Nico – die volgens de aanklacht nogal groot geschapen is. Zo wisten de verdachten zeker dat de jongens het ook met andere klanten zouden kunnen. De ‘nieuwe boy’ werd vervolgens op Bullchat aangekondigd. De jongens moesten ook als escort aan het werk, naar klanten in heel Nederland, België, Duitsland en (één keer) de VS. De twee verdachten werden al eerder én vaker veroordeeld voor ontuchtzaken. Verdachte Romeo A., die zijn voornaam veranderde in Hans, werd al meerdere keren veroordeeld, in 1996, 2008, 2012 en 2015, voor ontucht met twee leerlingen van groep 8, met een jongen van 10 en met een die jonger dan 16 was. In 2012 kreeg hij twee jaar gevangenisstraf en tbs met voorwaarden opgelegd voor ontucht met vier minderjarige jongens. Medeverdachte Nico L. werd in 1994 veroordeeld voor ontucht met jongens op een vakantiekamp en in 2006 voor ontucht op een basisschool waar hij lesgaf. Deze veroordelingen waren kennelijk geen beletsel om opnieuw zedenmisdrijven te plegen, schrijven kranten. Beide verdachten ontkennen, het was allemaal ‘voor de gezelligheid’. Ze zouden de jongens geholpen hebben met adviezen over ‘veiligheid, gezondheid en nemen van voorzorgen’. De slachtoffers hadden gemiddeld vier en soms wel acht klanten per dag. Het OM schat dat de twee verdachten circa 23 mille aan de jongens hebben verdiend. Klanten betaalden 150 euro voor twee uur, 20% daarvan moesten de jongens aan de twee verdachten afdragen. Uitspraak op 14 januari 2021.

Politiek en meldpunt binden strijd aan met ‘deep nudes’

‘Als je een pornovideo ziet met jouw gezicht op elke telefoon, en die video bereikt je ouders, je familie en je buren, dan verandert je leven in een hel’. Van vele kanten en uit vele landen hebben slachtoffers van zogeheten deep nudes hun leed al gedeeld. De techniek om deepfakes te maken is inmiddels zo ver ontwikkeld en zo gemakkelijk verkrijgbaar dat iedereen zulke filmpjes nu kan maken – zie ook Zondag met Lubach. Enkele politici en de site Helpwanted.nl willen nu dat de verspreiding ervan ‘hard wordt aangepakt‘. Kamerleden Madeleine van Toorenburg (CDA) en Kathalijne Buitenweg (GroenLinks) willen het liefst een verbod op deep nudes. Die video’s worden tegen de wil van slachtoffers ook vaak verspreid op pornosites als Pornhub ‘en krijgen daarmee een heel groot bereik’. Een verbod lijkt echter onmogelijk: de techniek is er al en wordt ook voor ‘goede’ doeleinden gebruikt. Directeur Arda Gerkens van Help Wanted ziet daarom meer in het aanpakken van de verspreiding van deep nudes. ‘En daar is al wetgeving voor‘. Maar als blijkt ‘dat hier toch een hiaat zit, dan moet de minister ervoor zorgen dat dat gat gedicht wordt’.

Zuid-Korea: Man krijgt veertig jaar voor afpersing met pornovideo’s

Een rechtbank in Zuid-Korea heeft verdachte Cho Ju-bin (25, uit Seoel) veroordeeld tot maar liefst veertig jaar voor afpersing. Cho wordt gezien als de mastermind in ’s lands grootste online sex trafficking ring ooit: tussen mei 2019 en februari 2020 wist hij, met enkele handlangers, in totaal 74 vrouwen te chanteren, waaronder 16 minderjarigen. Naaktfilmpjes van de vrouwen verkocht Cho in een Telegram-groep. Hij werd schuldig bevonden aan alle veertien aanklachten tegen hem. Volgens de rechtbank moet de verdachte, gezien de ‘ernst van zijn misdaden, het aantal slachtoffers en de schade die hij toebracht’, voor lange tijd uit de maatschappij verdwijnen. Cho’s identiteit moet tien jaar lang publiekelijk bekend zijn, hij moet na vrijlating nog dertig jaar een enkelband dragen en in totaal honderd miljoen won (76 duizend euro) schadevergoeding betalen. Vier van zijn handlangers kregen celstraffen van 7 tot 15 jaar.

VS: Agenten beschuldigd van omkoperij – iPads voor wapenvergunningen

Wij een wapenvergunning, jullie tweehonderd iPads. Twee medewerkers van de politie in Sara Clara County, California zijn aangeklaagd voor omkoping. ‘Undersheriff’ Rick Sung en captain James Jensen zouden een deal hebben willen sluiten met beveiligingstopman Thomas Moyer van Apple. Die beloofde tweehonderd iPads, waarde rond de zestig mille, in ruil voor vergunningen waarmee vier Apple-medewerkers ‘niet-zichtbaar’ een wapen zou mogen dragen. De deal werd stopgezet toen Sung en James merkten dat er een intern onderzoek tegen hen was gestart. Moyer zegt onschuldig te zijn: de iPads zijn niet geleverd. Ook Apple zegt dat Moyer slechts ‘nevenschade’ in de omkopingszaak is. De twee politiemensen staan januari 2021 terecht. ‘Zij deden alsof een wapenvergunning handelswaar was en zochten bereidwillige kopers’.

“Iedereen is even vatbaar voor internetfraude”

Ook als je weet wat de dreiging is, ga je je niet per se veiliger gedragen. En we zijn allemáál kwetsbaar voor internetoplichting, of we nu jong of oud, hoog- of laagopgeleid, rijk of arm. Senior onderzoeker Rutger Leukfeldt van onderzoeksinstituut voor criminaliteit NSCR zegt tegen BNR dat er geen grote verschillen zijn tussen doelgroepen. ‘Iedereen is even vatbaar voor internetfraude’. Leukfeldt deed eerder onderzoek naar het online gedrag van Nederlanders: veel mensen zeggen zich veilig te gedragen maar dat blijkt vaak juist niet zo te zijn. ‘Dat komt waarschijnlijk als je denkt dat je het allemaal wel kunt inschatten, je je onveilig gaat gedragen, wat het risico op het slachtofferschap verhoogd’. Veel waarschuwingscampagnes, van overheid, politie of banken bijvoorbeeld, hebben dan ook geen effect. ‘Dat werkt alleen bij hele specifieke delicten’, aldus Leukfeldt. ‘Maar het probleem met cybercrime is dat er ontzettend veel verschillende soorten delicten zijn’.

Strafdossier gedeeld op Whatsapp

In een rechtszaak over de dood van een restauranthouder in Hoogkerk, Groningen zijn verklaringen en gegevens van getuigen via Whatsapp verspreid, stelt het OM bij een inleidende zitting bij de rechtbank. Volgens het OM heeft een van de drie verdachten dat gedaan. En dat is kwalijk en ‘onfatsoenlijk’, vindt het OM. De advocaten mogen de getuigenverhoren daarom alleen nog maar terugluisteren op een politiebureau. Advocaten krijgen die verklaringen normaliter digitaal: verdachten kunnen dan via hun advocaat het dossier van hun strafzaak inzien. Het sturen van zo’n dossier naar derden is niet strafbaar maar zulk ‘lekken’ kan wel leiden tot strafvermindering: verdachten worden ‘in de beeldvorming bij voorbaat als schuldig gezien’. Volgens het OM is het dossier in een groepschat beland en hebben verdachten in de zaak hierover ‘gespeculeerd’. De proces wordt in 2021 hervat, als alle getuigen gehoord zijn. De drie verdachten blijven vastzitten.

Duitsland: Nieuwe wet in strijd tegen darkweb-handel

In Duitsland heeft bondsminister van Justitie Christine Lambrecht een wetsvoorstel ingediend om de strijd tegen handel in drugs en wapens en kindermishandeling op het darknet te intensiveren. Lambrecht zoekt met ‘artikel 127’ naar een strafrechtelijke aanpak van mensen die op internet een crimineel handelsplatform exploiteren. Het plan is vooral ingegeven door de (vermeende?) wetteloosheid op het darkweb waar net als op het gewone web allerlei producten aangeboden en verkocht en betaald en weer gerecenseerd worden. Exploitanten weten, net als op het gewone web, nauwelijks wat er precies speelt waardoor onderzoeken tegen beheerders van darknet-platforms ‘vaak gecompliceerd en langdurig’ zijn. Veel beheerders komen er dan met lage straffen of boetes vanaf, schrijft Der Spiegel. Het nieuwe wetsartikel, vooral gericht dus tegen de beheerders, moet dan veranderen. ‘Iedereen die een handelsplatform op internet exploiteert dat tot doel heeft het plegen van illegale handelingen mogelijk te maken of aan te moedigen’, kan tot vijf tot tien jaar celstraf krijgen. Lambrecht wil ook dat telecommunicatietoezicht op die platforms en beheerders gemakkelijker wordt. Beheerders van illegale marktplaatsen werden tot nu toe vooral beschuldigd van medeplichtigheid. Zie de zaak tegen de Nederlander die een ‘cyberbunker’ exploiteerde en waarin het uitermate lastig blijkt te bewijzen dat de serveroperators de misdaden via hun servers ‘opzettelijk ondersteunden’. Met de nieuwe wet hoopt Lambrecht ook meer geld van darkweb-criminelen in beslag te kunnen nemen. Het voorstel, dat nog in de huidige kabinetsperiode aangenomen moet worden, komt een paar weken na de start van de rechtszaak over het ondergrondse computercentrum in Traben-Trarbach dat werd gerund door Nederlanders. Hoofdverdachte is Herman Johan Xennt (60), geboren als Herman Verwoert-Derksen. Samen met anderen verhuurde hij serverruimte, vanuit een oude bunker. In de zaak tegen Xennt – de New Yorker schreef een mooi portret van de man – gaat het om 249 duizend (!) strafbare feiten, 403 inbeslaggenomen servers en twee miljoen gigabyte aan data.

Drie arrestaties voor online vuurwerkhandel

Toen de politie tijdens een onderzoek naar illegaal vuurwerk ook een man ontdekte die online vuurwerk aanbood – en dat verkocht vanuit zijn bestelauto – werd snel actie ondernomen. Deze week zijn in deze zaak drie personen opgepakt, samen in het bezit van 480 kilo illegaal vuurwerk. Het gaat om een man en een vrouw (32 en 30, uit Breda) en een man (36, uit Heerhugowaard) die als koper optrad. Bij het stel thuis werden ook zelf in elkaar geknutselde explosieven gevonden, die door EOD-medewerkers moesten worden vernietigd. Bij de koper vond de politie zes dozen zogeheten cakes. Volgens de politie was het vuurwerk in een ander land gekocht en werd het in Nederland doorverkocht.

Drillrappers scoren punten op sociale media

Het ging hier wel vaker over de rol van sociale media bij drillmuziek en -rap. En over de gewelddadige confrontaties tussen drillgroepen. De zittingen in de zaak tegen verdachte Roan W. (20, uit Zaandam), beter bekend als rapper RR (Roekeloze Roan), maken de link met sociale media nog duidelijker. Drillrappers kunnen namelijk status en macht verwerven door andere groepen uit te dagen. Logischerwijs wordt alles gefilmd en als bewijs op platforms als snapchat, youtube en instagram gezet. Daarmee scoren ze ‘punten’; wie de meeste ‘punten’ heeft, is de beste en beruchtste drillrapper. In de drillrap wordt het bezit van messen en het gebruik van geweld zoals bekend niet geschuwd. Dat leidde augustus jl op de Pier van Scheveningen tot de dood van de Rotterdamse rapper Chuchu, lid van een rivaliserende drillgroep. Twee verdachten, waaronder Roan W., werden opgepakt, een derde wordt nog gezocht. W. was lid van de Amsterdamse drillrapgroep EDG (Elke Dag Geld), ‘berucht om het hoog aantal gescoorde punten’, zo is af te leiden uit de vele filmpjes waarin fans EDG-leden, vooral W., ‘allerlei messengeweld toeschrijven’. Als W. wordt opgepakt voor betrokkenheid bij een steekpartij in Oostzaan, vindt de politie een machete bij hem thuis. In afwachting van de rechtszaak sluit W. zich aan bij drillrappgroep 73 de Pijp, die met filmpjes en clips de confrontatie zoekt met drillrapgroep 24 (genoemd naar ov-zone 5324) uit Rotterdam: wie is de gevaarlijkste drillrapgroep van Nederland? 73 de Pijp heeft minder punten dan 24 en heeft dus ‘iets te bewijzen’. Dat gebeurt dan in Scheveningen. Op meerdere filmpjes is te zien hoe de drillrappers elkaar achterna zitten en hoe ‘Chuchu’ (19) in elkaar zakt. Fans van drillrap geven massaal commentaar op alle filmpjes: de punten zijn voor RR … Het kabinet heeft, na ruggespraak met politie, jongerenwerkers én ouders, een ‘Actieplan Wapens en Jongeren‘ in voorbereiding, met onder meer een landelijk messenverbod voor jongeren, preventief fouilleren en kluisjescontroles op scholen, maar ook maatregelen om geweldsverheerlijking op internet tegen te gaan. Net als bij kinderporno en terroristisch materiaal zou het kabinet ‘nadrukkelijk kijken’ naar de rol van sociale platforms en hostingbedrijven die beelden van illegaal wapenbezit zo snel mogelijk offline moeten halen.