Boetes voor webshops die nepkortingen geven

De Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft in totaal ruim zes ton aan boetes opgelegd aan vijf webwinkels die nepkortingen gaven. De webshops, waaronder die van G-Star en Tommy Hilfiger, boden producten aan met een korting op een misleidende ‘van-prijs’. De korting is dan lager dan klanten denken of zelfs nihil. Eén product werd aangeboden ‘van 699 voor 629 euro’ terwijl het een maand eerder nog 539 euro kostte. Bij een andere webshop was de prijs kunstmatig verhoogd: eerst ‘van 149,99 voor 99,99 euro’ en een dag later ‘van 199,99 voor 9, 99 euro’. En dat is misleiding, aldus de ACM. Drie webshops hebben de overtreding erkend en beterschap beloofd en kregen daarom een lagere boete. Twee anderen, de webshops van Leen Bakker en Koopjedeal.nl, kunnen de boete nog juridisch aanvechten.

“Tienduizenden Nederlanders opgelicht met nepsites”

Een crimineel netwerk heeft, grotendeels vanuit China, in de afgelopen jaren ruim 27 duizend Nederlanders online opgelicht via nepwebshops. RTL Nieuws schrijft zevenduizend nepwebshops die zich specifiek op Nederland richten. Slachtoffers worden gelokt naar nagemaakte webshops van merken als Nike, Big Green Egg en Tommy Hilfiger en daar twee keer benadeeld. Wie wat bestelt, krijgt niks maar ziet ook nog eens zijn/haar privé- en bankgegevens misbruikt worden. Volgens het bericht is de strategie van de oplichters om zoveel mogelijk nepwebshops op te zetten. Met een paar slachtoffers per site levert dat uiteindelijk een berg aan gestolen gegevens en geplunderde bankrekeningen op – het belangrijkste doel van de cybercriminelen. Een door RTL gebruikte card werd direct gebruikt voor bitcoinaankopen en online bestellingen. Gegevens die de criminelen niet direct nodig hebben, zoals huisadressen, worden doorverkocht. Nederlanders zouden voor twee miljoen euro via de nepsites hebben besteld, wereldwijd zouden via het netwerk meer dan 850 duizend slachtoffers zijn gemaakt.

ACM laat webwinkels uit de lucht halen

Voor het eerst heeft de Autoriteit Consument & Markt (ACM) enkele webshops offline laten halen. Het gaat om websites van webwinkel TI-84shop waar consumentenelektronica verkocht werd maar waarover ook honderden klachten binnenkwamen bij de Consuwijzer en nog eens driehonderd aangiftes bij het Landelijk Meldpunt Internet Oplichting. Op facebook meldden zich achthonderd klanten waarvan er slechts 17 hun bestelde product hadden ontvangen. De betrokken ondernemer Amarsingh Balwantsingh kreeg al eerder een last onder dwangsom van een kwart miljoen euro, maar op de webshops werd ook daarna nog ‘gebakken lucht’ verkocht. Volgens Balwantsingh is er echter geen sprake van sprake van oplichting of onwil, maar van leveringsproblemen. Hij verkoopt via ‘drop-shipping’: klanten kopen de spullen waarna de verkoper die eerst zelf nog moet inkopen – niks op voorraad. Volgens het OM zijn veel aangiftes ingetrokken nadat er uiteindelijk toch geleverd is of kopers hun geld terugkregen. Vervolging is lastig in die gevallen: had de webshopeigenaar het doel om mensen op te lichten of gewoon een slechte bedrijfsvoering? Na ingrijpen van de ACM is het nog de vraag of de shop weer online komt. Balwantsingh zegt eerst alles op orde te willen brengen.

Belastingdienst kijkt begerig naar sites als Marktplaats

Met 350 duizend nieuwe advertenties per dag en acht miljoen bezoekers per maand is Marktplaats ook interessant voor de Belastingdienst. Ook andere verkoopsites als Vinted mogen zich op warme belangstelling van de dienst rekenen. Er gaat veel geld om: volgens schattingen loopt de Nederlandse schatkist jaarlijks miljoenen euro’s aan btw-inkomsten mis omdat verkopers zich voordoen als particulieren en niet als eigenaren van webwinkels. Met reden: webwinkels moeten voldoen aan regels en belastingvoorwaarden. Maar waar ligt de grens? Wanneer is een particulier die bijvoorbeeld tweedehands boeken verkoopt, of kinderkleding, een ondernemer? Vaak begint iets als hobby maar eenmaal online kan het een vlucht nemen, ook al worden veel verkopers er niet echt rijk van. Sinds 1 januari van dit jaar zijn onlineplatforms als Marktplaats verplicht om gegevens van nieuwe verkopers aan de Belastingdienst door te geven, waaronder het aantal transacties. Bij meer dan dertig transacties per jaar, of meer dan twee mille aan omzet, volgt een melding. Vanaf 2024 moeten ook gegevens van eerder begonnen verkopers worden aangeleverd. Wie alleen hobbymatig of in de privésfeer bezig is, wordt dus niet gezien als ondernemer én hoeft geen btw of inkomstenbelasting af te dragen. Marktplaats meldt op de website inmiddels ook informatie over alle veranderingen.

Politie haalt steeds meer frauderende webshops offline

De politie heeft in 2023 al meer dan duizend webwinkels offline gehaald wegens online fraude. Dat zijn er 30% meer dan in heel 2022, meldt de Autoriteit Consument & Markt. Het gemiddelde schadebedrag ligt met 350 euro ruim 20% hoger ligt dan in 2022. Bij het landelijk meldpunt LMIO komen dit jaar naar schatting meer dan veertigduizend aangiftes binnen; in 14 duizend gevallen gaat het om frauderende webshops. Dat zijn er in werkelijkheid vermoedelijk veel meer: circa tienduizend slachtoffers die via instagram zijn opgelicht, zijn niet in de cijfers meegeteld. Van meerdere kanten wordt, zeker met de naderende feestdagen, opgeroepen de webwinkels goed te controleren. ‘Eerst reviews checken, dan bestellen’. Een opvallende trend bij oplichters is het gebruik van buitenlandse banken. Die werken buiten het zicht van de Nederlandse politie, zegt LMIO-teamleider Gijs van der Linden. Geldstromen zijn alleen te volgen met een rechtshulpverzoek ‘en daar gaat echt heel veel tijd overheen’.

Meer webshops dan fysieke winkels in Nederland

Het aantal webshops in Nederland is voor het eerst groter dan het aantal reguliere winkels, meldt het CBS. Per 1-1-2023 ging het om 82.100 fysieke winkelvestigingen (-1600) en 84.100 webwinkels (+4%). De populariteit van webwinkelen stijgt al jaren, vooral sinds de coronapandemie. Sinds 2018 verdubbelde het aantal webshops.

Webwinkelfraude neemt flink toe

In vier jaar tijd is het aantal aangiftes van webwinkelfraude ruim verviervoudigd, van bijna vierduizend in 2018 naar 17.554 in 2021. Het aantal aangiftes steeg vooral sterk in de coronaperiode, toen fysieke winkels gesloten waren. Ook na de winkelsluitingen van december jl. is weer een piek waarneembaar, zo meldt het Landelijk Meldpunt Internet Oplichting (LMIO) aan tv-programma Kassa. In de uitzending zegt LMIO-teamleider Gijs van der Linden dat corona de logische verklaring is voor de toename. ‘De winkels waren gesloten, mensen gingen meer online kopen, dus ook meer fraude’. Cybercriminelen hebben daar handig op ingespeeld en veel onbetrouwbare webshops gebouwd.