In andere landen zijn steeds meer mensen slachtoffer van voice cloning, telefoontjes waarbij bekende stemmen worden nagebootst. Dat zal in Nederland ook een vlucht gaan nemen, verwachten experts van politie en justitie. Voice cloning is niet langer voorbehouden aan slimme whizzkids, zegt digitaal specialist Manon den Dunnen van de politie. ‘Iedereen kan deze toegankelijke en betaalbare software makkelijk vinden op het normale internet’. Volgens haar gaat dit ‘grote vormen aannemen als we het niet op veel fronten aanpakken’. Maar de oplossing is simpel: gewoon ophangen als je het niet vertrouwt, adviseert ze. Uit onderzoek bleek recent dat zes van de tien mensen een gekloond stemfragment – van radiopresentator Ruud de Wild – als echt beschouwen en dat meer dan de helft van de Nederland niet (goed) weet wat voice cloning is. Deze week is daarom de meerjarige campagne Laat je niet interneppen gestart: bij twijfel druk, klik of swipe weg.
Maand: juni 2024
Cel en tbs voor misbruik eigen tweeling
Een vader (31, uit Steenwijkerland) die zijn eigen tweeling seksueel misbruikte en foto’s en filmpjes daarvan deelde via Telegram, is veroordeeld tot zes jaar celstraf plus tbs. De verdachte begon in 2021 met het misbruik, toen zijn zoon en dochter nog maar twee jaar oud waren. Hij deed dat onder invloed van harddrugs, bekende hij in de rechtbank van Zwolle. De politie kwam de verdachte september 2023 bij toeval op het spoor. In een chat met een verdachte in een ander onderzoek deelde de vader drie foto’s van zijn dochter. Ook leek hij haar ‘aan te bieden’ waardoor de politie een paar uur later al op de stoep staat. Rechercheurs herkennen de kinderen van de beelden. Rechters noemden de Telegramberichten van de vader ‘bijzonder schokkend’ en legden ‘gelet op de ernst van de feiten’ een hogere straf dan door het OM was geëist (vijf jaar plus tbs). De verdachte moet zijn tweeling verder ruim dertig mille schadevergoeding betalen. Dat bedrag krijgen ze als ze 18 zijn.
Zoeken op naam in Kadaster alleen nog voor professionele gebruikers
Zoeken op naam in de bestanden van het Kadaster mag straks alleen nog maar door ‘professionele gebruikers’. Het Kadaster moet verder privéadressen op verzoek afschermen bij dreigingen. Dat gebeurt dan na aangifte bij de politie of op verzoek van personen uit risicovolle beroepsgroepen. In het publieke deel van de Kadastersite kunnen gebruikers op adres zoeken (wie is de eigenaar, wat was de koopprijs), in het afgesloten deel kan ook op naam van de eigenaar gezocht worden. Zo’n professioneel account bleek simpel te verkrijgen en wordt dus nu ingeperkt. Het gaat overigens nog om een voorgestelde aanpassing van het Kadasterbesluit. Tot medio juli kan het publiek via Internetconsultatie.nl reageren.
Kabinet kondigt nieuwe maatregelen aan tegen desinformatie
Op de valreep heeft het kabinet weer eens nieuwe maatregelen aangekondigd tegen desinformatie. Met een rotsvast vertrouwen in de digitale wereld zullen verspreiders én verspreiding van desinformatie worden bestreden, aldus het plan van minister Hugo de Jonge (Binnenlandse Zaken) en stas Alexandra van Huffelen (Digitalisering). Met de maatregelen moeten de risico’s van generatieve AI worden verminderd en de weerbaarheid van burgers worden versterkt. Factchecken wordt gestimuleerd, als ‘essentieel onderdeel van de maatschappij’. Volgens Van Huffelen kunnen mensen slecht onderscheiden of een gezicht echt of symmetrisch is maar vertrouwen ze nepgezichten meer dan echte. Ze wijst ook op het generatie-effect: jongeren maken steeds minder gebruik van traditionele media. Onderdeel van het plan is de weerbaarheid van burgers te versterken tegen ‘onjuiste antidemocratische narratieven’ door kritisch denken te stimuleren. De ministeries komen over een jaar met een update van de plannen.
Minister geen voorstander van ‘digitaal burgerarrest’ door cyberprofessionals
Justitieminister Dilan Yesilgöz ziet niks in een ‘digitaal burgerarrest’. Daarbij voeren cyberprofessionals bij een cyberincident onrechtmatige of strafbare acties uit, zoals het terughalen van data om verdere schade te voorkomen. Nederlandse burgers hadden het ministerie gevraagd naar de mogelijkheden. De professionals kunnen in sommige gevallen snel handelen maar dat is soms ook juridisch onrechtmatig of zelfs strafbaar – naar analogie van noodweer of een burgerarrest in de fysieke wereld. De minister – nog een week – keurt het plannetje af en verwijst naar de huidige praktijk: aangifte doen, het OM beslist over vervolging, de rechtbank over strafbaarheid.
België: Geen cel voor man die kinderporno verstuurde
Een Irakees (35, uit Jette) is door de rechtbank in Brugge veroordeeld tot zeven maanden voorwaardelijk voor bezit en verspreiding van kinderporno. De verdachte deelde, mei 2020 en vanaf een Belgisch ip-adres, een ‘dubieus’ filmpje via Facebook Messenger. Dat belandde bij het National Center for Missing and Exploited Children (NCMEC) en via hen bij de Belgische politie. Agenten troffen meermaals een lege woning, de verdachte verbleef langdurig in Turkije. Eind januari 2023 hadden ze geluk: de verdachte was thuis en werd aangehouden. Volgens de man stond er niks belastends op zijn smartphone maar de politie vond daar wel zes afbeeldingen en zeven video’s te staan van seksueel kindermisbruik.
Bedreigde leerlingen terug naar school
Basisschool De Regenboog in Oss is weer open. De leerlingen lopen geen gevaar, aldus de politie. De foto’s die rondgingen via Snapchat – een van kogels met namen van leerlingen daarop – zijn verstuurd van buiten Europa. De verzender had een online conflict met een Regenboog-leerling. De twee hebben elkaar alleen online ontmoet, mogelijk in een game maar nooit fysiek. Op Whatsapp ging/gaat al een foto rond van een vermeende verdachte maar die jongen heeft er volgens de politie niets mee te maken. ‘Wij benoemen dit nadrukkelijk om te voorkomen dat hij onterecht met de online bedreigingen in verband wordt gebracht’.
Mails van Nederlandse politie krijgen blauw vinkje in Gmail
Omdat het ‘van maatschappelijk belang is dat de communicatie met de politie veilig, integer en zichtbaar is’, krijgen e-mails van de Nederlandse politie (en de Belastingdienst) in bepaalde e-maildiensten een blauw vinkje. Gebruikers weten daardoor dat het bericht echt van de politie komt. Het vinkje, onder meer bij Gmail, Yahoo! en Apple Mail (maar niet bij Microsoft Outlook!) komt door het gebruik van het identificatiemiddel Bimi (Brand Indicators for Message Identification), en moet phishing en spoofing tegengaan. Berichten die met Bimi worden verstuurd, krijgen een verborgen digitale handtekening voor verificatie. Als een ander dit e-mailadres vervalst en mails verstuurt uit naam van het bijbehorende bedrijf, heeft de maildienst dat meteen door – de verificatie ontbreekt dan.
Spanje: Onrust bij voetbalclub om veroordeling Nederlandse trainer voor seksuele uitbuiting
In Spanje is onrust ontstaan over de Nederlandse trainer van voetbalclub Villena. Media ontdekten dat trainer Gwendell van R. in december 2021 is veroordeeld tot drie jaar voor het seksueel uitbuiten van drie jonge vrouwen en het bezit van kinderporno. De clubleiding zegt dat niet te hebben geweten, schrijft El Pais. De verdachte die in Nederland ook al een voetbalschool had, liet onder meer twee minderjarige voetballers seks hebben met vrouwen die hij afperste. Dat werd gefilmd. Vrouwen die voor hem werkten, deden dat na beloftes van hij hun geldproblemen hielp oplossen. De partner van de verdachte had daarbij een faciliterende rol: zij hielp bijvoorbeeld met het kopen van lingerie kopen en het plaatsen van seksadvertenties. In zijn toenmalige woning had hij overal camera’s geïnstalleerd, om spelers van zijn ‘academie’ en vrouwen in de gaten te houden. Bij de Nederlandse straf hoorde ook een verbod om vijf jaar lang geen trainer meer te mogen zijn. De trainer heeft slechts een deel van zijn straf uitgezeten, het hoger beroep loopt nog steeds. Zijn advocaat spreekt van een hetze tegen zijn cliënt, met ‘zaken uit het verleden die blijkbaar moeten verhinderen dat hij weer kan deelnemen aan de maatschappij’.
Verdachten van grootschalige onlinefraude voorlopig vrijgelaten
De rechtbank Amsterdam heeft drie verdachten (26 en 32, allen uit Beverwijk) vrijgelaten uit voorarrest. De drie handelden via allerlei nepsites in (vooral) elektronica. Klanten bestelden en betaalden maar kregen niks. Tegen de drie zijn meer dan duizend aangiftes gedaan, aldus het OM. Gedupeerden leden ruim 270 duizend euro schade. De webshop MediaXXL van de verdachten is inmiddels offline gehaald. Behalve die website waren ook de beloftes van de drie vals. Ze gebruikten valse inschrijvingen bij de Kamer van Koophandel, maakten gebruik van katvangers, misbruikten hun rekeningen en benutten DigiD’s van anderen. De vrijlating werd toegestaan vanwege ernstige zieke familieleden en mantelzorg. Een van de voorwaarden is dat ze begin september as. aanwezig zijn op een pro-formazitting en daarna bij de inhoudelijke behandeling, ergens in 2025.
Weer onrust om “schokkende foto” van fataal incident
Zowel de politie als de leiding van het Isendoorn College in Zutphen hebben ouders en andere betrokkenen gemaand een foto ‘van een heftig incident’ niet verder te verspreiden. Dat is ‘absoluut onwenselijk’. Het incident betreft een zelfdoding: een jongen sprong vanaf een fietsbrug over de N348 op een rijdende auto. De foto toont een auto met kapotte voorruit waar iemand in is beland. Volgens de oproep, via facebook en instagram, vond ‘iemand het helaas nodig gevonden om een foto te maken van het incident en deze te delen op social media’ en dat is, behalve ‘heel respectloos naar de nabestaanden’ ook nog eens ‘zeer schokkend’. Volgens jongerenwerker Stijn Obdeijn van de school worden de gevolgen van zulke foto’s vaak onderschat. ‘Jongeren kunnen echt schrikken als zo’n foto ineens in een groepsapp wordt gegooid. [..] We mogen niet naïef zijn over het feit dat dit voor iemand die niet lekker in zijn vel zit net dat duwtje in de verkeerde richting kan zijn’. Politiewoordvoerder Esmee Pellen wijst op de AVG: het delen van foto’s mag volgens haar alleen in zeer beperkte kring. ‘Delen in brede kring, zoals op sociale media, betekent dat in de meeste gevallen toestemming nodig is van de personen die op de foto staan’. Ook de school heeft de strafbaarheid onder de aandacht gebracht. ‘De politie kan hier moeilijk op controleren, het komt ook maar zelden voor dat iemand ervoor wordt aangepakt maar [..] het ís gewoon strafbaar’.
België: Politie onderzoekt videoclip met wapendragende drillrappers
De politie Denderleeuw is een onderzoek gestart naar een filmpje op YouTube waarin een stel drillrappers, gemaskerd en in het zwart gekleed, vuurwapens, munitie en drugs tonen. En snelle auto’s – met onherkenbare kentekenplaten natuurlijk. De rappers laten ook beelden van politiecontroles zien. De bijbehorende tekst is volgens de makers ‘louter fictief’ en ‘ieder gelijkenis met bestaande of overleden personen is louter toeval’. Niettemin, aldus de politie, er worden openlijk wapens en munitie getoond en de rappers vertellen dat ze geld stelen om drugs te kopen. Bovendien worden politiemensen duidelijk in beeld gebracht.
AI-tool berekent omvang van menigte op basis van dronebeelden
Over crowd control gesproken: in Brazilië is een tool ontwikkeld die, op basis van dronebeelden en kunstmatige intelligentie, nauwkeurig de omvang van een menigte kan schatten. Dit is met succes al een paar keer ingezet, bij demonstraties van linkse én rechtse partijen. Schattingen over de omvang van een menigte zijn meestal onnauwkeurig en kunnen leiden tot foute beslissingen. Politicoloog Pablo Ortellado en zijn onderzoeksteam ontwikkelden daarom de tool. De software werd aanvankelijk gebruikt om vee te tellen maar is na enkele aanpassingen ook geschikt om mensen te tellen. Met soms ingrijpende resultaten: een bijeenkomst waarvan de partij van oud-president Jair Bolsonaro beweerde dat er meer dan een half miljoen mensen aanwezig waren, telde volgens de tool slechts 185 duizend aanwezigen. Ook uit onderzoek naar ‘World Protests‘ bleek het (soms enorme) verschil tussen bepaalde claims en nauwkeurigere schattingen. Zo riep Donald Trump in 2017 over anderhalf miljoen mensen bij zijn inauguratie, waar dat er volgens betere tellers hooguit een kwart tot een half miljoen waren.
School dicht na dreigende berichten op Telegram
In Oss blijft basisschool/kindcentrum De Regenboog een dagje dicht nadat meerdere kinderen uit groep 8 via foto’s op Telegram met de dood zijn bedreigd. De kinderen kregen foto’s van kogels met hun naam erop. Op een tweede foto stonden drie pistolen afgebeeld. Het bestuur van de school besloot de deuren te sluiten. Onduidelijk is van wie of waarvandaan de bedreigingen komen. De politie doet onderzoek. ‘We zitten er bovenop’. Sommige leerlingen stuurden de foto’s naar elkaar door.
Turkije: Politie arresteert student voor examenfraude met AI-software
Examenfraude met AI? Dat gebeurt. Soms heel inventief. In Turkije is een student opgepakt die een cameraatje had verborgen in een knoop van zijn shirt. Daarmee filmde hij de examenvragen. Met een modem in zijn schoen (?!) had hij een internetverbinding en kon hij de AI-software op de smartphone activeren. De antwoorden werden vanuit het AI-programma via een oortje aan de student voorgelezen. De jongen werd aangehouden omdat hij zich verdacht had gedragen, aldus lokale media, toen het AI-programma een foutmelding gaf. De politie heeft een filmpje vrijgegeven (Engels ondertiteld) waarin de truc wordt uitgelegd.
Cops in cyberspace 